تصاویری از بندر دیر
" وبیان" به نقل از وبلاگ" انجمن بوشهریهای مقیم تهران" نوشت:
شهرستان دیر از شمال به شهرستان‌های دشتی و تنگستان و از طرف مشرق به شهرستان‌های گنگان و جم و از ناحیه جنوب به و غرب به آب‌های نیلگون خلیج فارس منتهی می‌گردد.
طول نوار مرزی شهرستان دیر ۹۵ کیلومتر است که از خور بردستان حد فاصل شهرستان دیر و کنگان شروع می‌شود و تا خور زیارت حد فاصل شهرستان دیر و شهرستان دشتی ادامه دارد. این شهرستان از سه بخش: مرکزی دیر، بخش آبدان و بخش بردخون تشکیل شده‌است.دارای ۵ شهر شامل بندر دیر، بردستان، آبدان، دوراهک و بردخون و همچنین تعداد ۵ دهستان است که دهستان حومه در بخش مرکزی، آبدان و سرمستان در بخش آبدان؛ و بردخون و آبکش در بخش بردخون قرار دارند. تعداد ۸ دهیاری نیز در روستاهای: اُلی شمالی، اُلی جنوبی، بردستان، لمبدان پایینی، لمبدان بالایی، لمبدان حاجی آباد، دوراهک و سرمستان در بخش مرکزی و آبکش و شهنیا، بردخون کهنه و مغدان در بخش بردخون دایر و فعالند.
تاریخچه و آثار باستانی
بندر دیر، بتانه و بی خاتی (بی‌بی خاتون) و بردستان از بنادر قدیمی سواحل خلیج فارس محسوب می‌شوند. بنابر عقیده بسیاری از مورخین، قدمت آن به دوران ساسانیان می‌رسد. دیر آباد زمان ساسانیان در دامنه تپه‌ها و پیرامون تلی به نام «تل‌سوز» بوده که اکنون آثار و بقایای آن برجاست. «... در عصر ساسانیان محمود آباد بوده‌است و آثار برجای مانده در دیر آباد زمان ساسانیان در منطقه، تپه‌ها و اطراف تلی به نام تل سوز (تل سبز) اکنون به عنوان یکی از آثار تاریخی منطقه محسوب می‌گردد.» همچنین «... آثار و بقایای شهرها و آبادی‌های کهن بسیاری وجود دارد که بردستان، دیر، بتانه (بتخانه) و بی خاتی (بی‌بی خاتون) از آن جمله هستند.»
مولف فارسنامه ناصری، قصبه این ناحیه را بردستان می‌نامد و سپس از دیر به عنوان قصبه منطقه نام می‌برد. مولف فارسنامه ابن بلخی نامهای قدیمی بندر دیر را «نجیرم» و «نجیرام» ذکر می‌کند. در نقشه‌های قدیمی بویژه در نقشه‌ای که در کتاب جغرافیای تاریخی سیراف درج گردیده، محل کنونی بندر دیر بنام نجیرم ثبت شده‌است. نامهای «دیّر» و «دایر» در السنه سالخوردگان بگوش می‌خورد.
وجود ناحیه بردستان و بندر بتانه در اطراف دیر و آثار تاریخی باقی مانده حکایت از سوابق تاریخی این شهر دارد. در عصر عیلامی‌ها نیز بتانه را بتنه می‌خوانده‌اند که هر سال در این شهر بازار بزرگی بر پا می‌شده‌است. همچنین کاربرد واژه بتخانه واینکه بقول مستوفی، دیرهای فراوانی در این منطقه قرار داشته، این نقطه را تایید می‌نماید که معابد و پرستشگاه‌های ادیان مختلف در بطانه فراوان بوده‌است. بنادر دیّر، بتونه و بردستان در عصر ساسانیان معمور و آباد بوده‌اند. در کتاب تاریخ بنادر و جزایر خلیج فارس تالیف محمد ابراهیم کازرونی آمده‌است که: «دیر» چهار برجیست در کنار دریا و بقدر پنجاه، شصت خانه چوب نخل و آن قلعه منجمله بلوک بردستان است. رضا طاهری مولف از مروارید تا نفت/ تاریخ خلیج فارس پیشینهٔ دوران قرن‌های اولیه اسلامی دیر را در بندر نجیرم جستجو می‌کند و نجیرم را با بردستان کنونی یکی می‌داند. ( نقل از ویکیپدیا )
- ۹۲/۱۱/۲۹